شکل گیری انقلاب ۵۷ در بهبهان – قسمت دوم

در نوشتار اول، حوادث سالهای قبل از انقلاب تا سال ۵۶ بیان شد، در این نوشتار سعی شده است که حوادث سال ۵۷ در بهبهان مورد بررسی قرار گیرد. آنچه مشخص است حضور گسترده مردم و هماهنگی خودجوش آنها برای به ثمر رسیدن انقلابی بود که جوانانی برومند، درخت تنومندش را با خون خود آبیاری کردند.

 اولین باری که نام امام خمینی (ره) در بهبهان بر سر زبان ها افتاد

از سخنرانی های معروف و به یادماندنی دوران انقلاب در بهبهان، سخنرانی حجت الاسلام حسن زاده در مسجد امام جعفرصادق(ع)  بود که در پایان آخرین شب سخنرانی اش برای اولین بار نام امام را در بهبهان بر سر زبان ها انداخت.همچنین ایشان در ادامه همان سخنرانی، قطعنامه ای که در ۸ بند تنظیم شده بود را قرائت کرد، که از موارد آن بازگشت امام خمینی و آزادی زندانیان سیاسی بخصوص آیت الله طالقانی و آیت الله منتظری بود، پس از پایان سخنرانی، تظاهراتی برپا شد. شیشه های بانک تجارت شکسته شد و همچنین در آن شب و روز بعد تعدادی از انقلابیون دستگیر و بازداشت شدند.

 آغاز سال ۱۳۵۷

در ایام نوروز سال ۱۳۵۷ فردی به نام آقای فاکر با نام مستعار محمدرضا خراسانی برای ایراد سخنرانی در مسجد امام محمد باقر(ع) به بهبهان دعوت شد. در همین ایام نیز سید علی موسوی گرمارودی از شاعران سیاسی که تازه از زندان رژیم آزاد شده بود وارد بهبهان شد و در اطراف تفرجگاه امامزاده شیرعلی، در منطقه باغبهان سخنرانی کرد.

در تابستان ۵۷ نیز این سخنرانی ها ادامه پیدا کرد که از آن جمله می توان به سخنرانی شیخ سید رضا اکرمی در مسجد خاضعی اشاره کرد. در رمضان همان سال نیز آقای رضوی در مسجد امام جعفرصادق(ع) به ایراد سخنرانی پرداخت. در همین ایام بود که تظاهراتی (شروع تظاهرات از کنار مسجد سلطانمحراب ) در بهبهان شکل گرفت که منجر به شهادت اولین شهید انقلاب در بهبهان، شهید کرم جوانمردی شد. همزمان با شهادت شهید جوانمردی، شهید گرایمی نیز تیر می خورد و یک هفته بعد به درجه رفیع شهادت می رسد. در شب همان روز حجج الاسلام مجتهدی (شیخ آقا بزرگ) و دعاوی و  سید محمد حسین موسوی دستگیر شده و به مدت سه ماه در زندان اوین تهران به حبس محکوم می شوند.

اولین راهپیمایی عظیم مردم بهبهان در ایام انقلاب ۵۷

در روز عید فطر۵۷، راهپیمایی عظیمی از امامزاده ابراهیم (ع) آغاز شد. در صف اول این راهپیمایی جمعی از روحانیون بهبهان از جمله شهید بخردیان حضور داشتند و همین موضوع باعث پیوستن جمع کثیری از مردم و حتی زنان انقلابی بهبهان (برای اولین بار) به راهپیمایی شد. این راهپیمایی با سخنرانی شهید بخردیان و همچنین اهدای گل به نیروهای شهربانی همراه بود. یکی دیگر از رویدادهایی که در آن زمان شور انقلابی را تشدید کرد، آزادی سید عماد سیدان (اولین فرماندار بهبهان بعد از انقلاب) بود که با استقبال گسترده مردم همراه شد، ایشان بعد از آزادی در مسجد امام جعفرصادق (ع) به ایراد سخنرانی پرداخت.

در اوایل مهرماه ۵۷ و همزمان با بازگشایی مدارس، موج جدیدی با اعتصابات در دبیرستانهای بهبهان به راه افتاد. مراسمات مختلفی هر روز در یکی از دبیرستانهای بهبهان برگزار می شد که از آن جمله می توان به قرائت قرآن، سخنرانی، سرود و تعویض پرچم ( پرچم شیرخورشید پایین کشیده میشد و پرچم سبز رنگ مزین به ” لا اله الا الله ” به اهتزاز در می آمد) اشاره کرد. یکی دیگر از کارهایی که در مدارس انجام میشد، تغییر نام مدارس بود، که به عنوان نمونه نام دبیرستان سلطانی به دبیرستان دکتر شریعتی تغییر نام داده شد.

در همان ایام، شب ها کنترل شهر در اختیار نیروهای انقلابی بود بطوری که عبور مرور خودروهای شهربانی در شب با مشکلات زیادی انجام میشد ولی دیری نپایید که با انتصاب سرهنگ امیری به ریاست شهربانی بهبهان، شهر دوباره به حالت شبه حکومت نظامی فرو رفت.

در ایام محرم ۵۷ (آذر ماه)، که در زمان نخست وزیری ازهاری بود، اعلام شد که مردم می توانند در تاسوعا و عاشورا در قالب دسته های عزاداری راهپیمایی کنند. اما در شب های قبل از آن اوضاع جور دیگری پیش می رفت. بعنوان نمونه در امامزاده ابراهیم(ع)، نیروهای نظامی بسوی مردم تیراندازی می کردند. در سایر محله های بهبهان نیز سینه زنی هاو عزاداری ها رنگ و بوی انقلابی گرفته بود و اغلب هم نیروهای شهربانی به جمعیت هجوم می بردند و آنها را پراکنده می کردند.

در تاسوعا و عاشورای ۵۷، راهپیمایی های گسترده ای در سراسر کشور برگزار شد. در بهبهان هم در روز تاسوعا از محل بدیعا تا مسجد بردی و در روز عاشورا از محل بدیعا تا شهیدآباد راهپیمایی گسترده ای انجام شد.

از نوحه های انقلابی و ماندگار آن دوران می توان به :

ای همه تان ابوذران دوران

سر ننموده خم بسوی عثمان

چه باک اگر شوی شهید ایمان

در ربذه سرزمین ایران

اشاره کرد. شور انقلابی مردم در آن دوران با سخنرانی هایی مانند سخنرانی استاد سید محمد مهدی جعفری در مسجد امام محمد باقر(ع)، سخنرانی آیت الله خزعلی در مساجد امام محمدباقر(ع) و امام جعفرصادق(ع)و سخنرانی مرحوم جواد رشیدیان و شیخ علی اکبر رضوانی در مسجد بدیعا، به اوج خود رسیده بود. در بحبوحه ی آن ایام، یک اتفاق مهم، به رعب و وحشت مردم از شهربانی پایان داد و آن هم ترور دو تن از افسران شهربانی به نام های داوودی و نصیری توسط گروهی مقلب به منصورون ( که از اعضای آن می توان به محسن رضایی، شهید بقایی و … اشاره کرد) بود.

 بهمن ماه ۵۷ در بهبهان

در ۱۱ بهمن ۵۷ روحانیون و مردم بهبهان، در مخالفت با عدم اجازه به امام برای ورود به ایران، در صحن امامزاده شاه فضل(ع) تحصن کردند. در غروب همان روز، پس سخنرانی در مسجد امامزاده حیدر(ع) مردم با شعار ” خمینی، خمینی قلب ما باند فرودگاه توست” به سمت امامزاده شافضل(ع) راهپیمایی کرده و به متحصنین پیوستند.

در ۲۲ بهمن ۵۷ که مصادف شده بود با اربعین شهادت شهید پیروز، جمع کثیری از مردم برای شرکت در مراسم چهلم این شهید در مسجد امام خمینی حضور پیدا کردند و بعد از آن به سمت شهیدآباد برای حضور بر سر مزار این شهیدعزیز، راهپیمایی کردند. در عصر همان روز بود که از رادیو اعلام شد که انقلاب به پیروزی رسیده است.

در صبح روز ۲۳ بهمن ۵۷ نیز اعضای شهربانی و هنگ ژاندارمری خود را تسلیم نیروهای انقلابی کردند …

در پایان بر خود لازم می دانم از حاج سیف الله مهاجرانی که با دقت و ظرافت جزئیات وقایع قبل و حین انقلاب ۵۷ در بهبهان را تشریح فرمودند، تشکر ویژه ای داشته باشم. این نوشتار به نقل از ایشان به رشته تحریر در آمده است. انشاالله شاهد آن باشیم که سایر عزیزانی که در آن زمان در متن حوادث بوده اند نیز قلم بدست بگیرند و از زوایای دیگر به شرح حوادث آن ایام بپردازند تا بتوانیم بخشی از تاریخ شهرمان را به شکلی واقعی و ملموس به آیندگان منتقل کنیم …