مصاحبه اختصاصی ارگانیان // گفتگو با دکتر زهرا محاسنی، متخصص آموزش و یادگیری در بهبهان

تب کنکور همواره در بین دانش آموزان و داوطلبان کنکور وجود داشته به حدی که بعضا این هیجان و استرس ناشی از آن به خانواده ها هم منتقل می شود. در چند سال اخیر با مفهومی تر شدن سوالات کنکور و افزایش منابع آموزشی داوطلبان، میزان سردرگمی و استرس دانش آموزان نیز افزایش یافته است. از این رو نیاز به مشاور در کنار آنها بیش از پیش احساس می شود که متاسفانه این موضوع،مشاوره را به بازاری برای غیرمتخصصین تبدیل کرده است و از طرفی چون  موضوع کنکور و مشاوره برای خانواده ها از اهمیت بالایی برخوردار است، بعضا شاهد نارضایتی های شدیدی در این زمینه حساس و سرنوشت ساز هستیم.

بهبهان از دیرباز همواره در زمینه کنکور در سطح کشور حرفایی برای گفتن داشته است از همین رو خانواده های بهبهانی در زمینه کنکور از حساسیت بیشتری برخوردارند و به طبع آن، بحث مشاوره را نیز برای بهبود روند تحصیلی فرزندانشان بشدت پیگیری کرده و سعی می کنند در انتخاب مشاور برای فرزندشان دقت زیادی به خرج دهند. از دیگر نکات قابل توجه و مهم در این زمینه اهمیت بکارگیری شیوه های جدید آموزشی توسط دبیران است که تا حدودی توسط متولیان امر آموزش، بخصوص رئوسای مدارس و همچنین ریاست محترم آموزش و پروش کمتر مورد توجه قرار گرفته است.

اهمیت این بحث باعث شده تا به سراغ یکی از متخصصین و مشاورین برجسته بهبهان برویم که اتفاقا دکترای خود را در زمینه آموزش و یادگیری اخذ کرده است. از ایشان سوالات مهمی را در زمینه آموزش، یادگیری و مشاوره پرسیده ایم به این امید که راهگشای بسیاری از داوطلبان، دانش آموزان و حتی خانواده های آنها باشد.

در ادامه توجه خوانندگان محترم را به این گفتگو جلب می کنیم :

اهمیت مشاوره برای دانش آموز چیست؟

مشاور دو کار مهم را بر عهده دارد :

۱- بعنوان جهت نما عمل می کند.

۲- نیروی انگیزشی ایجاد می کند.

در مورد اول : شما بعضا با دانش آموزانی برخورد کرده اید که بسیار پرتلاش و سخت کوشند اما متاسفانه نتیجه ای که از آزمونها کسب می کنند کاملا دور از انتظار می باشد.مشکلات این دانش آموزان معمولا در عدم توانایی در انجام چیدمان برنامه ی روزانه یا هفتگی،عدم مطالعه صحیح،ندانستن روشهای صحیح تست  زنی،مشکل منابع، بودجه بندی دروس و… می باشد.

در مورد دوم: بسیار دیده میشود دانش آموزانی که با انرژی بسیار زیاد چند روزی را مطالعه می کنند(یا مدت کوتاهی)،ناگهان کتابها را کنار گذاشته و مدتی بعد مجددا به سراغ درس می روند این شیوه ی زیگزاگی خواندن بعلت نبودن انگیزش کافی در دانش آموز است یعنی نیروی هدایت کننده و نگهدارنده ی انرژی اولیه تا رسیدن به هدف.

هر دو گروه نیاز مبرم به مشاور دارند و قطعا با نبود مشاور این مشکلات در آنها باقی می ماند.

آیا مشاور باید برای دانش آموز برنامه ریزی کند یا به او یاد بدهد که خود برنامه ریزی یاد بگیرد؟

مشاور باید با در نظر گرفتن توان و استعداد دانش آموز(وضعیت شناختی او)حجم و محدوده برنامه را در زمان معقول مشخص کند اما چیدمان روزانه برنامه بر عهده ی خود دانش آموز باشد،هرچند که در بعضی موارد دیده می شود که دانش آموز از این نظر نیز تا مدتی نیاز به کمک دارد.اما در هر حال وقتی برنامه ی روزانه را خود طراحی کند این برنامه تضمین بیشتری برای اجرا دارد.

آیا مشاور می تواند نقش تخریبی برای دانش آموز داشته باشد؟

قطعا می تواند :

۱) وقتی مشاوره باسوگیری همراه باشد یعنی مشاور علایق،استعداد،پشتکار و حتی عدم علاقه و پشتکار خودش را بطور ناخودآگاه ملاک برنامه ریزی دانش آموز قرار دهد

۲) بدون درنظر گرفتن وضعیت شناختی دانش آموز و در واقع رفتار ورودی او برنامه ی از پیش تعیین شده ای را در نظر بگیرد مثلا دانش آموز لیستی از کتابها را اول کار تهیه کند(بدون در نظر گرفتن یکسان بودن سطح کتاب و دانش آموز)

۳) مشکل بسیاری از دانش آموزان این است که راه های درست یادگیری را نمی دانند، در اینجا ممکن است مشاور ناآگاه به دو صورت عمل کند.

الف) درسنامه ای را به دانش آموز معرفی کند و بگوید که مطالب در این درسنامه خوب توضیح داده شده

ب) روشهایی را که خود قبلا داشته بدون توجه به صحیح یا غلط بودن یا مبنای علمی داشتن به دانش آموز یاد بدهد. دراینجاست که مشاور نقش تخریبی پیدا کرده و روشی راکه ممکن است سالها دانش آموز داشته و در آن موفق بوده را از وی بگیرد.

۴)برای جذب دانش آموز،هدفهای غیرواقعی را در او تزریق کند(مدینه فاضله) و دانش آموز در میانه راه با دیدن واقعیت، کاملا دلسرد و بی اعتماد شود.

مشکلات اساسی دانش آموزان و مخصوصا کنکوریها چیست؟

اگر فقط بخواهیم از منظر کنکور به این مساله بنگریم متوجه می شویم که موجی از دانش آموزان در چند سال اخیربه سمت رشته ی علوم تجربی سرازیر شده اند(با هر میزان توانایی)نمی توان گفت که این صرفا خاص بهبهان است.

متاسفانه آنچه که ملاک قرار داده شده در هدف گذاری دانش آموزان برای انتخاب رشته تقریبا چیزی جز اهداف بازاری و اقتصادی نیست(طبق گفته ی اکثریت داوطلبان) در حالی که برای ساختن آینده شخصی خودمان نیاز به آگاهی و واقع بینی در تمام سطوح یعنی علاقه،پشتکار،وضعیت قبلی وفعلی،امکانات و حتی نیاز بازار داریم،از طرفی چون که اکثر داوطلبان علوم تجربی تاکید ویژه ای بر رشته های شاخص تجربی نظیر داروسازی،دندان پزشکی و پزشکی را دارند این مساله به یک تنش و ایجاد رقابت منفی در دانش آموزان و بازاری برای سودجویان پدیدار شده است. اگر بپذیریم که روش های همشاگردی و گروهی در مطالعه از روشهای به روز در یادگیری تمام دنیا هستند آیا این ویژگی در حال حاضر در دانش آموزان ما وجود دارد؟

به جز مشاوره،دانش آموز چه ابزارهای دیگری برای موفقیت در کنکور سراسری دارد؟

در اظهارنظرهایی که در بین عموم راجع به اهمیت مشاوره وجود دارد،برخی درصد تاثیر مشاور را بین ۳۰ تا ۵۰ درصد تخمین زده اند اما واقعیت این است که هرچقدر مشاور از لحاظ تکنیک های یادگیری و تست زنی و مطالعه دقیق و علمی برخورد کند،تا زمانیکه دانش آموز به واقعیت ((خود))در یادگیری و موفقیت پی نبرد نمی توان هیچ درصدی را تعیین کرد.پس بازهم تاکید می کنم که مشاور معجزه گر نیست.

علاوه بر مشاور،دانش آموز به کتاب،جزوه،DVD وکلاسهای آموزشی قطعا نیاز دارد.

اما نکته قابل توجه این است که گاهی در دانش آموزان جای هدف و وسیله عوض می شود یعنی به جای اینکه موارد گفته شده فوق در اختیار کنکور قرار گیرد حجم انبوه و استفاده نادرست از این امکانات سدی در برابر موفقیت در کنکور می شوند.

 ارگانیان:  با تشکر از وقتی که در اختیار وبسایت ارگانیان قرار دادید.

………………………………………………………………

پی نوشت : برای ارتباط بیشتر و طرح سوالات خود از خانم دکتر محاسنی می توانید به دفتر ایشان واقع در : بهبهان، خیابان نحوی، روبروی درب پشتی امامزاده شاه فضل(ع) مراجعه فرمایید. تلفن : ۵۲۷۲۹۶۵۶- ۰۶۱