بازدید از مناطق طبیعی و باستانی اطراف بهبهان در تعطیلات نوروز، از دیرباز مورد توجه مردم شریف بهبهان و گردشگران بوده است. تاریخ غنی و گره خورده با خلق و خوی و فرهنگ مردم آن منطقه، دلیل استقبال دوستداران تمدن و اماکن تاریخی است. بر همین اساس، بنده نیز از هر فرصتی برای بازدید از مناطق تاریخی اطراف بهبهان دریغ نداشته و به واسطه دعوت یکی از دوستان، در سیزدهم فروردین ماه ۱۳۹۴ فرصت را غنیمت شمرده و میهمان مردم خونگرم و مهمان نواز روستای تاریخی و گردشکری پشکر بودم. درحالی که دورادور با این روستا آشنائی داشتم اما تا به حال فرصت بازدید از این روستا نصیبم نشده بود. ساعت حدود ۱۳ به سمت این روستا روانه شدیم.
پشکر در شمال بهبهان و در نزدیکی سد مارون در پای یکی از کوه‌های رشته کوه تنگتکاب، میان کوه و درهای به عمق ۴۰ متر که رودخانه خروشان مارون در آن میگذرد، قرار دارد؛ در این روستا، باغهایی از لیمو، نخل و نارنج در دو بخش شرق و غرب وجود دارد؛ همچنین در فاصله میان روستا و باغهای غربی حدود ۲۰۰ متر تپههایی وجود دارند که در ماه‌های پرباران سال از چمن و گل پوشیده میشوند؛ خانههای روستا گلی و قدیمی هستند و بافت قدیمی آن پلکانی شکل (مانند روستای ماسوله در شمال کشور) و زیبا و با وجود غیرمسکونی بودن هنوز قابل استفاده هستند.
در ابتدای سفر یک روزه خود، با راهنمائی دوستان، از امامزاده بدر الدین میر منان و گورستان این روستا بازدید نمودیم. شکل و شمایل بنا ها، ریشه در قرن ها تمدن و تاریخ داشت. امامزاده و گورستان پشکر مربوط به دوره ساسانیان – سده‌های اولیه دوران‌های تاریخی پس از اسلام است که این اثر در تاریخ ۲۷ آبان ۱۳۸۶ با شماره ثبت۲۰۲۸۷ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است (ویکی پدیا فارسی).
در میانه راه به گودال های گشادی که به سان تونل های زیر زمینی تو خالی می ماند، برخورد کردیم. علت ایجاد این حفره ها، سبقه تاریخی و تمدن غنی این منطقه را نمایان می کرد. بر اثر رانش های زمین و عبور وسایل و احشام سنگین، این حفره ها ایجاد شده بود که در زیر زمین و در پس این حفره ها، بقایایی از تاریخ، گذشتگان و بناهای تاریخی بر جا مانده از گذشته به صورت سالم در زیر زمین یافت می شد. اهالی منطقه از میزان رسیدگی به این مناطق تاریخی با وجود حضور ریاست محترم اداره میراث فرهنگی کل کشور، جناب آقای دکتر سلطانی فر، ناراضی بودند، اما با آب و تاب فراوان از تمدن نهفته و گره خورده با سرنوشت آریوبرزن سخن می گفتند.
آریوبرزن سردار بزرگ و فرزند برومند ایالت ارگان (بهبهان) در حدود سال ۳۵۵ قبل از میلاد مسیح در روستای برزیون از توابع ارگان متولد و روح سلحشوری و جوانمردی او دربین اهالی کوهستان خشن و سربه فلک کشیده ی رشته کوه بدیل که از تنگ تکاب شروع و تا ناحیه پیرآباد تشان ادامه دارد پرورش یافت .
او به همت هوش سرشار و آگاهی ذهنی و شجاعت خدادادی در دوران پادشاهی داریوش سوم به مقام سرداری، ساتراپی (استانداری) منطقه نائل آمد، روستای برزیون به فاصله کمی در شمال تنگه تکاب و سد مارون و درست در پشت روستای پشکر در دره ی عمیقی بین برآمدگیهای رشته کوه بدیل واقع شده و از نظر امنیتی، پناهگاهی کاملاً استتار و در موقعیت خاص جغرافیایی بوده و فاصله هوایی آن تا شهر بهبهان درحدود ۱۲ کیلومتر است (وبلاگ سرزمین آریایی من برزیان) .به همین دلیل بوده که شاعر خوش ذوق بهبهانی جناب آقای قربان محمدی، پشکر را به تاج ارجان و آبادی آباد دوران تشبیه کرده است. بازدید از چشمه خروشان و نخلستان ها و درختان لیموی این روستا، از دیگر برنامه های جذاب این سفر یکروزه بود. این بازدید از نظر فرهنگی و تاریخی، چنان بر من تاثیر داشت که بر آن شدم دین خود را به میراث غنی فرهنگی شهرم بهبهان، ادا نمایم، شاید تاثیری هرچند کوچک در نگهداری این تاریخ داشته باشد.
در پایان، ضمن تشکر فراوان از مردم خونگرم پشکر، که به بهترین نحو ممکن از بنده پذیرائی نمودند، از مسئولین تقاضا دارم با درایت خود، توجه بیشتری به تمدن، تاریخ و فرهنگ غنی این منطقه نموده و تدبیری بیاندیشند تا این میراث گرانبها از بین نرود.
متن کامل شعر آقای قربان محمدی درباره روستای پشکر زادگاه ایشان را در ادامه خواهید دید:
سلام من به پشکر، تاج ارجان– به آن آبادی آباد دوران– به خاک عنبرین کوهسارش–به شیرین آب پاک چشمه سارش
به شب هایی که مهتاب دل افروز—شب یلدای عشاقان کند روز—به لطف آن نسیم جانفزایش—به صدق مردمان بی ریایش
ز جان، من دوست دارم زادگاهم—به دل پیوسته باشد در نگاهم—به کوهستان دارد خوش غزالان—نوای کبک و آوای هزاران
بهارش شاد و شاداب و دل انگیز—صفای کوخ آن چون کاخ پرویز—به کوهستان درختان گونه گون است—شمار نوع گل از حد فزون است
در آنجا پنج سال بودم دبستان—کنون ویرانه شد آن باغ و بستان—بسی در سینه دارد راز دوران—به زیر خاک آن گنج فراوان
نشان قدمت و آثار دیرین—روان در کوهسارش آب شیرین—گذرگاه یلان روزگار است—به خون آغشته از بی حد سوار است
به اسکندر گذرگاه بست بی باک—دلیر نامور سردار این خاک—نترسید آریوبرزن ز دشمن—نهاده جان به کف در راه میهن
بلی سرداده اند پیشین دلیران—که تا پاینده باشد خاک ایران—دلیران را گوارا مرگ باشد—که در راه وطن جان برگ باشد
تمنا دارم از جمع جوانان—که باشند افتخار تاج ارجان—تقاضا دارم از یاران همدل—که در پشکر مرا سازند منزل
به خاک آن سپاریدم چو مردم—که خوشتر جاگزیدم چون شمردم—بیا قربانچراغ دل برافروز—جوانان را جوانمردی بیاموز
به قلم : آقای نوید خواجه پور
سلام و درود به ارگان
سلام آقای خواجه پور واقعا خسته نباشید.
توضیحاتی که شما راجع به بهبهان و ارگان دادید نشان دهنده اهمیت شما به این منطقه باستانی است که تاریخ و فرهنگی به بلندای عمر ایران دارد
خاکی که در قلب آ ن هزاران گنج نهفته است.
شخصا چند بار از بزرگان شنیدم که دولت قصد تخریب این منطقه تاریخی را داشت اما مردم منطقه ایستادگی کردند به این بار ننگین تن ندادند.
موفق باشید