ویژه ایام نوروز // غار اوکنادو و غار نیده

هم اکنون بسیاری از کشورها جهان، گردشگری را بهترین راه برای اعتلای فرهنگ، ایجاد تفاهم بین المللی و دست یابی به درآمدهای سرشار اقتصادی می دانند و به همین علت، مورد توجه خاص کشورها قرار گرفته است. در این میان، یکی از زیر شاخه های مورد عنایت در گردشگری اکوتوریسم است که سازگاری خاصی نیز با طبیعت دارد. ایران کشوری است سرشار از منابع گردشگری،به گونه­ ای که از نظر جذابیت های گردشگری در میان ۱۵ کشور برتر جهان قرار دارد.

یکی از مناطق غنی از جاذبه های گردشگری آن، استان خوزستان و شهرستان بهبهان است. طبیعت دیدنی، جذاب و زیبای شهرستان بهبهان، جلوه اعجاب انگیز از زیبایی های طبیعی را به نمایش گذاشته است.در این میان کوهها به خاطر آب و هوای مطلوب و مطبوع، پستی و بلندی ها،دره ها و تنگه ها،غارها ، آبشارهای دائمی و فصلی،انواع  درختان، درختچه­ ها و  گل و گیاه  و بسیاری دیگر از مواهب خدادادی باعث شده اند که خیل عظیم کوهنوردان، گردشگران و سایر شهروندان به سمت آن­ها جذب شود و بستری مناسب برای فعالیت های اکوتوریستی به حساب ­آیند.

غارها از جمله جاذبه ­هایی هستند که در محدوده هر شهرستان تکمیل کننده مجموعه آثار ارزشمند طبیعی،تاریخی و فرهنگی به حساب می­روند اما متاسفانه آن گونه که باید مورد توجه و بررسی قرار نگرفته­اند و این گنج­های گرانبهای کم نظیر از طبیعت ایرانیان و بشر اولیه، پنهان و مغفول مانده­اند. در ایران تاکنون حدود ۱۲۰۰ غار شناسایی شده­اند.

در زیر به معرفی دو تا از این غارهای کمتر شناخته شده که در نوع خود منحصر به فرد هستند،و در شهرستان بهبهان قرار دارند پرداخته می­شود.(لازم به ذکر است که این غارها در منطقه ­ای قرار دارند که حفاظت از محیط زیست آن بر عهده استان کهگیلویه و بویراحمد است-منطقه خاییز و سرخ- اما از نظر تقسیمات کشوری در محدوده شهرستان بهبهان می­باشند. و شاید به این خاطر باشد که در سایت ها و منابع مختلف این غارها را به غلط جزء غارهای استان کهگیلویه و بویراحمد به حساب آورده ­اند و این نکته باید اصلاح شود.)

غار اوکنادو(آب کنارون):Abkonaroon Cave

این غار در دامنه­ های غربی کوههای منطقه خاییز قرار دارد و برای  دیدن آن می­بایست از کمپ کوهنوردی خاییز(۲۲ کیلومتری شمال غربی بهبهان و در کنار روستای خاییز)  به­ سمت غرب منطقه حرکت کرد(در جهت تنگ علمدار) و پس از حدود ۱ ساعت پیاده روی  در مسیری تپه ماهوری به ابتدای تنگه­ای رسید که باید از کِنار آن به سمت بالا صعود کرد(زمان­ها تقریبی است و به تعداد،جنس ، سن  و… افراد بستگی دارد).

پوشش  گیاهی غالب  منطقه درختان کُنار و ربنیک و گیاهان بوته­ای و علفی است. ابتدای تنگه­ای که به سمت غار می­رود شیب ملایمی دار اما بتدریج  که بالا می­رویم و بر شیب آن افزوده می­گردد پوشش گیاهی منطقه هم تغییر می­کند و نوع پوشش گیاهی شبیه سایر مناطق رشته کوه زاگرس می­شود(از تنگه بعدی هم می­توان به طرف غار رفت اما تنگه بعدی شیب تندتری دارد و صعود از آن را برای برخی افراد مشکل می­کند) .

غار اوکنادو در میانه­ های کوه قرار دارد و تا وقتی شخص به  فاصله چند متری آن نرسد، قابل رویت نیست. ورودی غار عرض حدود ۱متر و چند سانتی دارد و ارتفاع ورودی هم ۳ الی ۴متر است با حالتی مایل  و در جهت شیب کوه .تالار ورودی غار بسیار زیبا و دیدنی است که از چندین جای سقف و بدنه آن آب چکه می­کند و در محل چکه آب چندین سنگاب طبیعی شکل گرفته که آب غار در آنجا ذخیره می­شود و کوهنوردان و افراد محلی از این آب گوارا استفاده می­نمایند.(در تحقیقی میزان سختی یا TDS آب را اندازه گرفته که میزان آن ۱۰۷ بود و از آب سایر چشمه ­ها سبک­تر بوده است.).

بخش درونی غار بوسیله معبری با عرض حدود۱۳۰ سانتی متر و ارتفاع ۱۴۰ سانتی متر از تالار بیرونی جدا می­شود و باید بصورت نشسته وارد آن شد. تالار درونی بسیار تاریک، گرم، مرطوب­ و بزرگتر از تالار بیرونی است ودر گذر از آن­ها تفاوت فصول کاملاً مشهود است . تالار درونی غار از سمت راست در عمق کوه پیشروی کرده و اگر نور کافی را تامین نماییم دیواره ­ها و سقف و کف فوق­العاده زیبایی دارد و امیدواریم غار نوردان، محققین و علاقمندان بتوانند زوایای مختلف و پنهان آن را بهتر آشکار کنند و…

غار نیده: (Neydeh Cave)

نام غاری است که در تنگه ای به همین نام در منطقه حفاظت شده خائیز و سرخ و در فاصله ۲۰ کیلومتری شمال شرقی شهرستان بهبهان قرار دارد و از نظر موقعیت طبیعی حائز اهمیت است.برای رفتن به این غار ابتدا به منطقه تاریخی روشمهر(روشن مهر) رفته و وسایل نقلیه را در آنجا پارک کرد و سپس برای دیدن غار باید در حدود یک ساعت تا یک ساعت و نیم کوهنوردی نمود تا به غار رسید.

مسیر کوهنوردی از پشت امامزاده موجود در منطقه شروع می­شود و آشنایی با مسیر کوهستان برای رسیدن به غار ضروری است. ابتدای مسیر  درختان کُنار و درختچه­های ربنیک بصورت پراکنده دیده می­شوند و در ارتفاعات هم انواع گوَن،بادام،بن ،انجیر کوهی،بلوط و…قابل مشاهده­اند.از پرندگان هم کبک و تیهو،کمرکلی،پرندگان شکاری،انواع چلچله و سایر گنجشک سانان فراوانی خوبی دارند.

در طول مسیر می­توان آگامای صخره­ای،روباه معمولی،شغال و احتمالا کل و بز و… را هم متناسب با فصل و زمان شبانه ­روز رویت نمود. دهانه غار در جهت شمال غربی و رو به دره نیده باز می­شود و ورودی نسبتاً وسیع ، بزرگ و مسطح  دارد،اما چند متری که از دهانه غار به جلو رفتیم ورودی آن بسیار تنگ­تر و باریک­تر می­گردد و باید بصورت نشسته وارد بخش های بعدی شد که رطوبت بسیار بالایی دارد و هرچه بیشتر به پیش برویم تاریک و تاریکتر می­شود .

در غار تالارها و مسیرهای متعدد و بن بستی وجود دارد و برای دیدن زیبایی­های فوق العاده غار باید از نور کافی برخوردار بود و تجهیزات اولیه غارنوردی و کاوش را به همراه داشت. برخی از غارنوردان منطقه و کشور مدعی شده اند که تا عمق ۶۰۰ متری غار را پیموده­اند.در بخش­های مختلف غار آثار حیاتی جانوران مختلف قابل مشاهده است،از جمله : لانه­ی چلچله کوهی در ورودی غار ، سرگین وخارهای تشی(جوله در گویش محلی)  در بخش­های میانی غار و خفاش­های دم موشی فراوان در بخش­های تاریکتر غار .