از کوچکی عاشق صدایش بودم ، به نظر میرسد یکی از آرام ترین مداحان بهبهان باشد، همانند دیگر مصاحبه هایم وقتی تماس گرفتم و اجازه دادند این مصاحبه را با ایشان انجام دهم خوشحال شدم. از کودکی دوست داشتم از نزدیک با ایشان آشنا شوم و قسمت این بود که برای انجام مصاحبه با ایشان دیدار کنم.شخصی که آرامش خاص و عجیبی دارد و هنگام مصاحبه این آرامش را به من هم انتقال داد و کمی از استرسم کاسته شد. از زمانی که نوحه رقیه جان ایشان را شنیدمارادتم نسبت به ایشان بیشترشد. اینک شما را دعوت می کنم به خواندن این مصاحبه خواندنی:
لطفا بیوگرافی خودتان را بیان بفرمایید ؟
به نام خدا
بنده حقیر محمود زمانی متولد نهم آبان ماه ۱۳۳۹ در یک غروب دل انگیز پاییزی در شهرستان بهبهان تولد یافتم پدرم اهل بهبهان و مادرم اهل شیراز بود که هر دو دار فانی را وداع گفته اند. (روحشان شاد)
از چه سالی و زیر نظر چه کسی مداحی را شروع کردید؟
تا آنجا که به یاد دارم همان دوران کودکی و نوجوانی که با بچه های محل دسته ی سینه زنی را در مسجد ولی عصر(عج) راه می انداختیم خیلی ساده و صمیمی هر که می توانست و ته صدایی داشت نوحه می خواند این نوحه خوانی ادامه داشت تا سال های بعد که به کمک بچه های محل دسته سینه زنی و نوحه خوانی مسجد قدس راه اندازی شد و از همان سال های اول ساخت مسجد قدس تاکنون که حدود چهل سال می باشد همه ساله افتخار عزاداری سالار شهیدان امام حسین (ع) را در این مسجد داشته ایم.
پیرغلامان و مداحان قدیمی بهبهان چه کسانی هستند و از ایشان کدامشان در قید حیات هستند؟
تا جایی که ذهنم یاری می کند می توانم از استادانی همچون استاد حاج نذیر رنجبرها – استاد مرحوم فضل الله فردایی (موری) – استاد مرحوم عبدالمطلبی – استاد محمدحسنی – مرحوم محمد جعفر گله دار زاده – آقای محمد گله دار زاده – مرحوم سید محمد سید – آقای سید جعفر سید – برادران بزرگوار تجلی و دیگر عزیزانی که خدا شاهد است حضور ذهن ندارم که آنها را معرفی کنم.
آیا شعرای نوحه های شما بهبهانی هستند؟ و بفرمایید چه عزیزانی نوحه های سایر مداحان بهبهان را می سرایند؟
تا کنون که خوانده ام همه نوحه ها و مرثیه ها از شعرای محترم بهبهانی بوده که همه آنها بر گردن بنده حق بزرگی دارند علی الخصوص جناب حاج بشیر تجلی که همه خاطرات دوران کودکی و نوجوانی ام را در خدمت ایشان و برادران بزرگوارشان بوده ام و همیشه رابطه ام با آنها به قول ما بهبهانی ها خانه یکی بوده و شاید امروز به علت مشغله های زندگی کمتر دیدارها میسر شود ولی همان مهر و ارادت قدیم در دلمان نسبت به خانواده تجلی ساری و جاریست و دیگر شعرای محترمی که می توانم از آقایان استاد محمد حسنی- استاد تمدن –استاد خیرالله محمدیان- استاد موسوی و استاد بزرگوار مرحوم سید محمد سید و استاد عزیز عباس سلطانی نام ببرم که از آثار همه این عزیزان استفاده کرده ام.
کدام نوحه خودتان را می پسندید؟
شاید اگر این سوال را از مردم بپرسید نام یک نوحه خاص را برای شما بازگو کنند ولی به نظر من نوحه خوانی که از روی مطالعه و تفکر نوحه ای را که انتخاب می کند و می خواند نمی تواند نام نوحه ای خاص را بازگو کند و بگوید که این نوحه بهترین نوحه ایست که خوانده ام و من هم به عرضتان می رسانم که چون همه نوحه هایم را با مطالعه و تفکر زیاد انتخاب کرده و خوانده ام همه آنها برایم عزیز و محترم هستند و نمی توانم از نوحه ای خاص نام ببرم.
جناب آقای زمانی به نظر من یکی از بهترین نوحه های شما نوحه رقیه جان می باشد،لطفا در مورد این نوحه به طور مختصر توضیحاتی بفرمایید
این نوحه زیبا سروده آقای سیدابوالقاسم موسوی می باشد که قبل از من چندین نفر آن را خوانده بودند ولی مورد توجه قرار نگرفته بود که دلیل آن می تواند آشنا نبودن با قوانین موسیقی باشد که یکی از مهمترین قوانین آن باید کلام و آهنگ با هم همخوانی داشته باشند. به همین دلیل دوستان از من خواستند این نوحه را به سبک دیگری باز خوانی کنم و من هم این کار را انجام دادم و خدا را شکر این کار مورد قبول قرار گرفت.
اهل کدام محل هستید و برای چه هیئت و محل هایی مداحی می کنید؟
کودکی و نوجوانی ام را در محل چمنک بوده ام و از سال ۶۲ به کوی ذوالفقاری نقل مکان کرده ام که تا امروز در این محل در جوار همسایگانی خوب و مهربان روزگار را سپری میکنم. همانطور که عرض کردم در اوایل برای مسجد حضرت ولی عصر(عج) مداحی می کردم و بعد به همراه دوستانم به مسجد قدس رفتیم و از آن زمان تا به حال در خدمت عزاداران در این مسجد انجام وظیفه می کنم و شهید بقایی و شهید شمائیلی تا قبل از شهادتشان در این مسجد بودند و عزاداری میکردند. چند سالی را هم در خدمت عزاداران محل پهلوانان بودم.
آیا خاطره ای از محرم و مداحی خود دارید؟
خاطرات و مرور آن بعضی وقت ها قلب آدم را به درد می آورند، اگر بخواهم از دوران نوجوانی و جوانی خاطره بگوییم بخصوص در روزها و شب های محرم به ساعت ها وقت لازم است به خصوص خاطرات تلخ و شیرین و بودن با دوست و همراه سال های دور و نزدیکم جناب پرویز صفاریان که خدا را شکر هنوز هم با هم هستیم و در کنار هم ایام محرم را در مسجد قدس رضوی عزاداری می کنیم.
آیا بهبهان سبک خاصی در سینه زنی و حتی نوحه خوانی دارد؟
آری سبک خاص خود را دارد
عرض شود که در همین یکی دو هفته گذشته از تلو.یزیون شاهد بودیم که سینه زنی به سبک سه سنگ به نام بهبهان و مردم صبور آن ثبت ملی شد و مهر میراث خورد و ای کاش عزیزانی که این کار بزرگ را به سرانجام رساندند نوحه و سبک “سینه زنی بحر طویل” که متعلق به بهبهان می باشد و اشعار آن را مرحوم میرزا شوقی سروده اند( مانند نوحه صد حیف ز اکبر…) را هم مانند سه سنگ به نام بهبهان به سرانجام برسانند و این سبک را به نام بهبهان ثبت ملی کنند.چون فکر می کنم اگر این کار را نکنند دیگران این کار را به نام خودشان مصادره کنند چون تا جایی که من به یاد می آورم این سبک نوحه خوانی مختص و مخصوص به مردم عزیز بهبهان بوده و بس، پس خواهشمندم کسانی که متولی این کار هستند فرصت را از دست ندهند و هرچه زودتر این کار را به سرانجام برسانند.
بهبهانی ها در شور سینه زنی برای حضرت اباعبدالله(ع) معروفند، آیا این شور توام با شعور است؟ مسئولین و برگزارکنندگان مراسمات چه وظیفه ای در این زمینه دارند؟
صد در صد این کار با شعور انجام می شود ولی به نظر من در زمینه فرهنگی کمتر از عزاداری وقت صرف نموده ایم و ای کاش روزی به درجه ای از شعور و معرفت حسینی برسیم که هر نوحه خوانی با هر سبکی و هر نوع مولودی که می خواهد بخواند سینه زن با شعور بالایش فقط به وزن نوحه توجه داشته باشد و سینه بزند و با بغض همنوای نوحه خوان شود نه اینکه سینه زن منتظر این باشد که اگر وزن نوحه سنگین است به قول معروف بگویند بابا تندش کن یا بابا گرمش کن این ها همه باید فدای شعور حسینی شوند.
شما بعنوان یک مداح اهل بیت، آیا در انتخاب نوحه ها دقت می کنید که بار معنایی غنی داشته باشد؟
صد در صد،امکان ندارد نوحه ای که پیامی نداشته باشد و شنونده را به تفکر وادار نکند را بخوانم.
چند سالی است در بهبهان، محرم که می شود یاد و خاطره مرحوم حاج محمد جعفر گله دار زاده نیز پر رنگ تر می شود، از ایشان خاطره ای دارید؟
باور بفرمایید هنوز هم رفتن عزیزی مثل ایشان را باور ندارم،خدا می داند که در سه سال آخر عمرشان آنقدر که در ساعات شبانه روز ما با هم بودیم بیشتر بود تا وقتی را که در خدمت خانواده های خود بودیم.در ساعات شبانه روز ساعت ها یا ایشان نزد من بودند و یا من نزد ایشان بودم و این کار باعث شده بود که خانواده هایمان این مسئله را بپذیرند و با آن کنار بیایند.حاجی بجز بزرگی که در زمینه مداحی داشت انسان بزرگی هم بود،رفتار،گفتار و سلوک او چنان بود که انسان را مجذوب خود می کرد،
در چند سال آخر عمرشان که با هم بودیم خیلی چیزها را از ایشان یاد گرفتم و در تمام ابعاد زندگی همیشه راهنمای من بودند و من از ایشان مسائل کوچک و بزرگ زندگی را فرا گرفتم.خیلی خیلی حیف شد که ایشان در عنفوان عمر از میان ما کوچ کرد و به دیار معبود شتافت.متاسفانه ما تا زمانی که کسی داریم قدرش را نمی دانیم ولی وقتی آن را از دست دادیم قدرش را متوجه میشویم.شاید صد سال دیگر مردم این شهر برای آن بزرگوار بزرگداشت بگیرند و در مورد صدایش،شخصیتش،رفتار و کردار آن بزرگوار بحث و گفتگو کنند.و متاسفانه چون در زمان ما بود و ما هم که با یکی دو برخورد ارضا می شویم و همه چیز را فراموش می کنیم.متاسفانه باید بگویم حیف حیف و صد افسوس (یادشان گرامی،روحشان شاد و راهشان پر رهرو باد)
کلام آخر ؟
اول امیدوارم که هر نوحه خوان و سینه زن که از خانه اش خارج می شود تا برای عزاداری اهل بیت برود ده دقیقه با خودش خلوت کند که کجا می خواهد برود و چرا می خوهد برود. اگر جواب سوالش را گرفت کار فرهنگی انجام شده و روزی خواهد آمد که دیگر ناظر جوانی کردن های عده قلیلی در میان عزاداران نخواهیم بود و همه یک صدا و هماهنگ با اشک عزای امام حسین (ع) را برگزار می کنند.
“با تشکر از وقتی که در اختیار ما قرار دادید. عزاداری های شما مورد قبول درگاه احدیت/ التماس دعا”
خیلی خوب بود